20040220Madaxda Xisbiga KUMLIYE Oo La Kulmay Jaalliyadda Reer London

Madaxda Xisbiga KUMLIYE Oo La Kulmay Jaalliyadda Reer London
Jamhuuriya — London,UK — 20 February, 2004
--------------------------------------------------------------------------------

Madaxda Xisbiga KUMLIYE oo la kulmay Jaalliyadda reer London
London (Jam)- Masuuliyiin sare oo ka tirsan Xibiga KULMIYE oo beryahanba booqasho ku joogay dalka Boqortooyada Ingiriiska, ayaa waxay maalintii Axadadii ee February 15, 2004, kula shireen Jaalliyadda reer Somaliland ee London xaafadda Kingsbury.
Kulankaas oo ay qaybgaleen dad aad u badan, waxa warbixintan nooga soo diray Cabdixakiim Maxamed Sheekh iyo Khadar Xasan Cali oo ka tirsan Xafiiska Jamhuuriya ee London.
“Masuulyiinta sare ee Xisbiga KULMIYE, ayaa kullan ay la yeesheen Jaalliyada reer Somaliland ee London, kaga waramay arrimo badan oo isugu jira Xaalada Gobolka Sool, qabyada Somaliland u taalla, doorashada Baarlamaanka iyo waliba dardaaran ay u soo jeediyeen qurba joogga reer Somaliland.
Waxaana Aayado Qur’aan ah ka dib, erayo kooban oo soo dhawayn ah ka jeediyay Guddoomiyaha xisbiga KULMIYE ee UK, Maxamed Yoonis. Intaas ka dibna waxa hadalkii la wareegay Dr.Cabdi Aw-Daahir, oo halkaas ka jeediyay warbixin dheer oo uu kaga waramay Somaliland waxa u qabsoomay iyo waxa ka dhiman. Waxaanu sheegay, in Somaliland saddex marxaladood soo martay, kuwaasi oo uu ku macneeyay xilligii SNM, oo uu yidhi, “Wax wayn ayay inoo qabteen oo ah gacan ku dhigiddii dalka, walaalayntii Beelaha Somaliland, iyo dib ula soo noqoshadii xorriyadda.” Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu sheegay in xilliga 2aad ahaa kii Xukuumaddii Beelaha (1993-2003), oo sida uu yidhi ahayd in Beelaha reer Somaliland inta ay isu yimaadaan tanaasulaad iyo is oggolaansho wax lagu dhammeeyo, taas oo sida uu sheegay dhalliisheeda iyo kacaa-kufkeedaba lahayd, hase yeeshee, waxa uu qiray, in wax badan lagaga soo gudbay oo ujeedadeedu ahayd sugidda nabadgalyada, dhismaha hay’addaha dawladda oo salka loo dhigo-yaanayba dhammaane, aftidii distoorka, doorashadii dawladdaha hoose, iyo tii Madaxtooyada.
Isaga oo tilmaamaya marxaladda saddexaad ee Somaliland soo martay, Dr. Cabdi, waxa uu yidhi; “Maanta waxaynu joognaa dawladdii axsaabta oo saddex Xisbi, ay ku guulaysteen oo ah kuwa dalka taladiisa qabanaya, marka waxba dib ugu noqon maayo qaabkii loo maamulay doorashadaas”. Waxaanu intaas ku daray in xilligan dalka ay ka jirto nabadgalyo wanaagsani, laakiinse, waxa uu xusay in haddii aan halkaas laga sii qaadin oo tallo lagu darin in aanay tii hore soconayn. Waxa kale oo uu carrabka ku adkeeyay sida loogu baahan yahay, in isbeddel siyaasadeed iyo bulsho oo dalka ka dhaca. Waxa uu sheegay in loo baahan yahay kobcinta dhaqaalaha, daryeelka bulshada, aqoonsi Somaliland hesho, daryeelka dadka qurba joogga ah ee baahsan. Xukuumada Somaliland waxa uu ku dhaliilay in aanay firfircooni badan ka muuqan oo ay tahay mid fadhiid ah, isla markaana waxa uu sheegay in haddii aan Somaliland aqoonsi Caalami ah loo helin shanta sannadood ee soo socda aanu dalku Beesha caalamka muddo intaa ka badan ka sii maqnaan karin. Sidaa dareedna loo baahan yahay istaraatijiyad siyaasadeed oo firfircoon si aynu u helo aqoonsi, haddii kale waxa uu yidhi xataa nabadgalyadaas aynu hayno ayaa halis galaysa, waana in aynaan Xukuumaddaas ku halayn. Sida uu sheegayna waxa ay ka kow tahay siyaasadda Xisbiga KULMIYE iyo taageerayaashiisa in aqoonsiga Somaland loo maro wada kasta oo lagu heli karayo. Cabdi Aw-Daahir, waxa kale oo uu ku nuux-nuuxsaday sida ay lagama maarmaan u tahay doorashada Baarlamaanka in la qabtaa, taasi oo ah buu yidhi, dhammaystirka dimuqraadiyadda. Waxaanu sheegay in uu aragti ahaan qabo in la kordhiyo Baarlamaanka iyo awooddiisaba oo wax laga beddelo distoorka, si looga badbaado noocan dimuqraadiyadda ee diktaatooriga ah ee lagu dhaqmo iminka.
Qurba-joogga Somaliland-na waxa uu ugu baaqay in ay dalka maalgalin ku samaystaan oo is kaashadaan, isla markaana aanay ka daallin dirida boqolka doolar, oo aanay telefoonada ka xidhan dadka, isaga oo qiray sida loogu tiirsan yahay Shilimaadka ay soo diraan. Waxaanu kula kaftamay bal in aanay boqol doolar uun soo dirine bal ay tallo soo raaciyaan oo is urursadaan, iyaga oo ku samaysanaya ururo jaalliyadeed oo middeeya. Ugu dambayntii waxa uu kula dardaarmay dadka qurba joogga ahi in ay u midoobaan danta Somaliland oo bal ugu yaraan daqiiqado yar u fikiraan dalkooda, waayo, buu yidhi, waxa maanta dalkii iyo dadkiiba u baahan tallo iyo sidii loo horumarin lahaa, loogana badbaadin lahaa duruufaha adag ee innagu gadaaman. Wuxuuna ku adkeeyay in ay ilaaliyaan dhaqanka iyo diintaba, raggana waxa uu ugu duurxalay in aanay u qaadan in ay dalkii joogaan ee xasuustaan duruufaha qurbaha kaalmeeyaana haweenkooda oo Qaadka iska daayaan shaqaystaana., Haweenkuna aanay raggooda sii riixin.
Intaas ka dibna, waxa hadalkii la wareegay Maxamed Cabdi Iskeerse, oo ku bilaabay hadalkiisii in maanta dalkii duruufo adag ku jiro oo Xaaladda dagaal ee aloosan, uu ku talliyay in mudnaanta la siiyo oo la qiimeeyo mustawaha sare ee aynu caalamka ka joogno, taasi oo sida uu sheegay aynu ku gaadhnay dulqaad iyo samir.
“Waayo,” buu yidhi; “Annagu KULMIYE ahaan ma rumaysnin in doorashadii la naga helay, laakiinse duruufaha awgood ayaanu dulqaad iyo tanaasulaad ka muujinay. Qurba jooggana waxaanu ku amaanaynaa sidii ay uga hor tageen meel marintii sharcigii cabudhinta Saxaafadda”. Dhanka ictiraafkana waxa uu yidhi; “Waxa looga baahan yahay qurba joogga reer Somaliland in ay dabagal ku sameeyaan warbixintii dhawaan Mudanayaasha Baarlamaanka dalkan Ingiriisku soo saareen”. Waxaanu intaas ku daray in ay tahay si ay dhammays u noqoto dimuqraadiyada oo loo dheeli tiro in la qabto doorashada Baarlamaanka, waayo, buu yidhi; “Maanta waxaynu haysanaa Baarlamaan Beelaysan iyo Madaxwayne dimuqraadiyadaysan oo aan is qaban Karin. Waxaanu ugu u soo jeediyay in ay culays ku saaraan Xukuumadda iyo Golayaasha Qaranka sidii ay u qabsoomi lahayd doorashada Baarlamaanku.”
Xaaladda Gobolka Sool, waxa uu sheegay in uu aaminsan yahay in lagu dhammeeyo si diblamaasiyadeed oo nabadgalyo ah, isaga oo faahfaahin ka bixinaya waxa uu yidhi; “Cabdillaahi Yuusuf iyo Moorgan oo aynu ognahay in la rabo in Maxkamad Caalami ah la soo joojiyo oo gaystay xasuuq, waxay u socdaan waxay arkeen in Somaliland socotay, waana carqalad uun waxa ay wadaan ay is leeyihiin khalkhal ku galiya aqoonsigeena, markaa waxa la moodaa in aynaan ka tabaabushaysan arrintan oo dagaal uun aynu ku dhawaaqnay aynaan u diyaar garoobin, dee haddaadan ka diyaar garoobin waa lagaa diyaar garoobayaa.”
Waxa isaguna erayo kooban halkaa ka soo jeediyay Muuse Biixi Cabdi oo ka waramay waxyaabaha xisbiga KULMIYE kaga duwan yahay Xisbiyada kale. Waxaanu hadalkiisii ku bilaabay. “Xisbiga KULMIYE, waxa uu u taagan yahay taariikhda waddanka iyo mustaqbalka Somaliland ee soo socda. KULMIYE, waxa uu u taagan yahay kacaankii ama halgankii Somaliland soo gashay ee SNM hoggaaminaysay midhihiisii inuu ka dhignaado, waxaanu ka soo horjeedaa fikradda odhanaysa ha la tirtiro taariikhda Somaliland, sida ka soo yeedhay Guddoomiyaha Xisbiga UDUB ee ah, yaan Faqash la soo qaadin, yaan Dhagar qabe la soo qaadin. KULMIYE labadaba wuu soo saarayaa lama arag ummad taariikhdeedii la yidhaahdo yaan la soo qaadin, oo dadkii dambiga ka galay ka baqata, oo yidhaahda yaan la soo qaadin. Caalamku kuwii dagaalkii 1aad iyo 2aad ayay raadinayaan. Halkii aynu ka baqanay waxa ku mahadsan Baarlamaanka Ingiriiska oo soo qaaday, wayna ku mahadsan yihiin. KULMIYE, waxa uu u taagan yahay, in cidkasta oo dalkan dhagar ka gashay oo dambi ka gasahay in aanay nabad gallin wakhti kasta ha gaadhee. KULMIYE, waxa uu u arkaa in distoorku u baahan yahay in lagu noqdo sida Jinsiyadda oo halka uu odhanayo ruuxa dhalasho kale haystaa ma noqon karo Madaxwayne laga beddelo, maadaama, ay ku xusan tahay in ruux kasta oo labadiisa waalid ay joogeen Somaliland 26-kii, 1960. Sidaa daraadeed, waxaanu aaminsanahay in doorashada Madaxtooyada loo sinnaado. Waxaanu intaas ku daray, in KULMIYE u taagan yahay oo hirgaliyay isaga oo guddoomiye xigeen ka dhigtay Gabadh in la hawlgaliyo haweenka oo 60% dadkeena ah. Waxaanu sheegay in la xasuusto maalmaha taariikhda ah ee la xuso oo ay innagu soo fool leedahay maalintii Dhagaxtuurka ee 20-ka February, oo la xasuusto. KULMIYE-na waxa uu diidan yahay ayuu yidhi, in la yidhaahdo dalka nabad baa jirta oo ictiraaf ayaa la keenay in dadka lagu afduubo. Muuse Biixi, waxa uu intaas ku daray in dadka qaar ku cannaanteen maxaad u samaysan waydeen Xoghayayaal (Shadow ministers), taasi oo uu ku fasiray in caqliyadda dalkii taallaa tahay in ninka aan UDUB ahayni aanu Muwaadin ahayn, daliilna waxa u ah buu yidhi nimankii hirgaliyay nabadgalyadii doorashaduna waxay ahaayeen Taliyayaashii ciidamada Cabdisamad iyo Cabdiqaadir labadaba waxa lagu eryay UDUB baad raaci waydeen oo dhex-dhexaad baad ahaydeen. Markaa waxa uu yidhi xil baa innaga wada saaran inteena ka naxaysa in dalka hoggaankiisa la toosiyo.”